H αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης είναι ένας χρήσιμος τρόπος συμπλήρωσης των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης (ελάχιστα έτη ασφάλισης).
Πρόκειται για μεγάλο κέρδος αν συνυπολογιστεί ότι ένας ασφαλισμένος, κατ αυτόν τον τρόπο, συνταξιοδοτείται στο 62ο έτος, ενώ σε διαφορετική περίπτωση θα όδευε στο 67ο. Πρόκειται για πέντε χρόνια περισσότερα απολαβών από τον ΕΦΚΑ, αλλά και πέντε χρόνια λιγότερα εργασίας και καταβολής εισφορών..
Ωστόσο, παραμένει και μια ευκαιρία για προσαύξηση της συντάξεις, στην περίπτωση που με τα πλασματικά έτη συμπληρώνεται η 40ετία. (Για περισσότερα έτη δεν συμφέρει η εξαγορά πλασματικού χρόνου).
Ωστόσο, δεν συμφέρει η αναγνώριση πλασματικοί χρόνου για προσαύξησης σύνταξης με λιγότερα από 30 χρόνια ασφάλισης ή όταν ο ασφαλισμένος στοχεύει σε μειωμένη σύνταξη…
Οι κατηγορίες που δικαιολογούν την έλλειψη ασφάλισης μπορούν να εξομοιωθούν με πραγματική ασφάλιση υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις που περιγράφονται κάθε φορά στη νομοθεσία.
Σχετικά με τον χρόνο ασφάλισης, υπάρχουν οι εξής τρεις κατηγορίες:
-Ο χρόνος πραγματικής (υποχρεωτικής) ασφάλισης.
-Ο χρόνος προαιρετικής ασφάλισης.
-Ο αναγνωριζόμενος χρόνος πλασματικής ασφάλισης.
Ενώ η πραγματική ασφάλιση επέρχεται υποχρεωτικά μόλις συντρέξουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις, στην προαιρετική ασφάλιση και στην αναγνώριση πλασματικών χρόνων η έναρξη της ασφάλισης εξαρτάται από την αίτηση του ασφαλισμένου. Επομένως, η άσκηση του δικαιώματος αναγνώρισης εναπόκειται στην πρωτοβουλία του ασφαλισμένου στις ακόλουθες περιπτώσεις:
1.Η στρατιωτική θητεία είναι η πιο συνηθισμένη αναγνώριση πλασματικού χρόνου για τους άνδρες. Ειδικά όταν αναγνωρίζονται 30 ημέρες το μήνα και 360 το έτος (στράτευσης), ενώ ο ΕΦΚΑ μισθωτών (ΙΚΑ) αναγνωρίζει μόλις 300 ένσημα (25 ανά μήνα) ανεξαρτήτως πόσες ημέρες μέσα στον χρόνο εργάζεται κανείς…
2.Γονική άδεια ανατροφής παιδιών.
3.Επιδοτούμενη ασθένεια είναι Δωρεάν και αφορά μόνο τη θεμελίωση (π.χ. για τα 40 έτη), αλλά όχι και για προσαύξηση (το κλάσμα της ανταποδοτικός σύνταξης θα παραμείνει π.χ. στα 39 έτη όταν η ασθένεια αφορά σε 12 μήνες)
4.Επιδοτούμενη ανεργία (όπως και η ασθένεια είναι δωρεάν αλλά δεν υπολογίζεται στην προσαύξηση της σύνταξης).
5.Εκπαιδευτική άδεια άνευ αποδοχών έως 600 μέρες.
6.Χρόνος σπουδών για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου ανώτερης, ανώτατης σχολής ή μεταλυκειακής Σχολής. Προϋπόθεση να μην υπάρχει παράλληλη ασφάλιση (π.χ. εργασία κατά τη φοίτηση). Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί και στο γεγονός ότι δεν είναι δυνατή η αναγνώριση του χρόνου σπουδών αν δεν αποκτηθεί το σχετικό πτυχίο ή δίπλωμα
7.Κενά ασφάλισης. Αναγνωρίζεται το σύνολο του χρόνου
8.Χρόνος Κύησης-Λοχείας. Μόνο για θεμελίωση, όχι για προσαύξηση.
9.Χρόνος απεργίας Το σύνολο του χρόνου
10. Χρόνοι από τα τέκνα. (300 ημέρες για το πρώτο παιδί και 600 ημέρες για κάθε επόμενο παιδί μέχρι το τρίτο ήτοι στο σύνολο μέχρι 5 έτη)
11.Χρόνος μαθητείας. Έως 2 έτη
12.Χρόνος προσωρινής κράτησης ή φυλάκισης
13.Χρόνος σύνταξης αναπηρίας
Το δικαίωμα αναγνώρισης για καθέναν από τους παραπάνω χρόνους ασκείται μόνο σε έναν φορέα κύριας ασφάλισης ή στο Δημόσιο και σε έναν φορέα επικουρικής ασφάλισης, ενώ δεν είναι δυνατή η αναγνώριση μέρους του ίδιου χρόνου σε έναν φορέα και το υπόλοιπο του ίδιου χρόνου σε άλλον φορέα.
Τίμημα εξαγοράς
Για κάθε αναγνωριζόμενο με εξαγορά μήνα ασφάλισης καταβάλλεται εισφορά ίση με το ύψος του συνολικού ασφαλίστρου κύριας σύνταξης (ασφαλισμένου και εργοδότη), όπως αυτό διαμορφώνεται κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης αναγνώρισης, επί των ασφαλιστέων αποδοχών του ασφαλισμένου κατά τον τελευταίο μήνα πλήρους απασχόλησης πριν από την υποβολή της αίτησης αναγνώρισης. Δηλαδή με την καταβολή του 20% επί του τελευταίου (προ της αίτησης αναγνώρισης) μισθού ή τις εισφορές που κατέβαλε ο ελεύθερος επαγγελματίας την περίοδο κατάθεσης της αίτησης
Η εξόφληση γίνεται:
-Είτε εφάπαξ με έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς. Η καταβολή του συνολικού ποσού πρέπει να γίνει εντός τριμήνου από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης.
– Είτε σε δόσεις. Το σχετικό ποσό εξαγοράς καταβάλλεται σε τόσες μηνιαίες δόσεις όσοι είναι και οι μήνες που αναγνωρίζονται. Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα της κοινοποίησης της απόφασης αναγνώρισης. Όπου ο αναγνωριζόμενος χρόνος ασφάλισης αξιοποιείται πριν από την εξόφληση της εισφοράς εξαγοράς, παρακρατείται κάθε μήνα από τη σύνταξη και μέχρι την εξόφληση της οφειλής ποσό ίσο με το 1/4 της σύνταξης.
Ανώτατος χρόνος αναγνώρισης
-Για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος το 2011 μέχρι 4 έτη.
-Το 2012 μέχρι 5 έτη.
-Το έτος 2013 μέχρι 6 έτη.
-Για θεμελίωση το 2014 και εφεξής μέχρι 7 έτη.
Παράδειγμα
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ, ασφαλισμένος που θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με 12.000 πραγματικές ημέρες ασφάλισης το 2025 στον ΕΦΚΑ τ. ΙΚΑ ΕΤΑΜ (άρα έχει το δικαίωμα αναγνώρισης χρόνων ασφάλισης 7 ετών).
Έστω ότι έχει τη δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικών ετών, π.χ. στρατιωτικής θητείας και σπουδών, και έχει ασφαλιστεί κατά τη διάρκεια της ζωής του στον ΕΦΚΑ τ. ΙΚΑ ΕΤΑΜ και στον ΟΑΕΕ. Δικαιούται να αναγνωρίσει τον χρόνο στρατιωτικής θητείας (ή όσο χρόνο από αυτόν επιθυμεί) στον έναν από τους δύο φορείς και τον χρόνο σπουδών (ή όσο χρόνο από αυτόν επιθυμεί) στον άλλον φορέα κατ’ επιλογή του ή να αναγνωρίσει τόσο τον χρόνο στρατιωτικής θητείας όσο και τον χρόνο σπουδών σε έναν από τους δύο φορείς κατ’ επιλογή του.
Δεν μπορεί, όμως, να αναγνωρίσει τμήμα του χρόνου σπουδών στο ΕΦΚΑ τ. ΙΚΑ ΕΤΑΜ και ένα άλλο μέρος στον ΟΑΕΕ.
Προσοχή: Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που δεν θεμελιωθεί δικαίωμα συνταξιοδότησης οι εισφορές που έχουν καταβληθεί για την αναγνώριση των χρόνων δεν επιστρέφονται.
Γι αυτό καλόν είναι οι πλασματικοί χρόνοι να αναγνωρίζονται κατά την κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης και τα σχετικά ποσά να παρακρατούνται από τη σύνταξη…
Σημείωση 1: Οι ασφαλισμένες που συνταξιοδοτούνται με τις διατάξεις των μητέρων με ανήλικο (θεμελίωση την 3ετία 20110-12) δεν μπορούν να αναγνωρίσουν πλασματικά από τα τέκνα (διπλή χρήση ιδίου προνομίου, κάτι όμως που ισχύει στο δημόσιο).
Σημείωση 2: Η αναγνώριση των πλασματικών ετών δεν υπάγεται στα βαρέα και ανθυγιεινά ένσημα. Τα βαρέα και ανθυγιεινά ένσημα (ΒΑΕ) απαιτείται να είναι πραγματικά. Για συνταξιοδότηση με ΒΑΕ ή οικοδομικά ένσημα και για τη λήψη της κατώτατης σύνταξης με 4.500 ένσημα, απαιτείται τα ΒΑΕ να είναι τουλάχιστον 3.600 (ή 12 έτη).
Κατά συνέπεια, και γι’ αυτή την κατηγορία ασφαλισμένων, πρέπει τα πραγματικά ένσημα να είναι όλα βαρέα και τα πρόσθετα 900 να είναι είτε πλασματικά είτε απλά-μεικτά ένσημα.